Som om ingenting har skjedd …

LEGELIV-KOMMENTAREN: Lisbeth Homlong, fastlege ved Kurbadet legesenter i Oslo og seniorrådgiver i Helsetilsynet

MELLOM DEI TO arbeidsplassane mine, Kurbadet legesenter øvst i Akersgata og Statens helsetilsyn i Møllergata, ligg Hammersborg. Dette høgdedraget var først berre ein stad der ein gardsveg passerte frå Aker og ned til fjorden, der den nye byen vart grunnlagt av Christian IV i 1624.

I si tid var det planlagt bygging av både slott og rådhus her, men det vart det aldri noko av. I staden rommar området eit fråflytta hovudbibliotek, heile fire kyrkjer og Oslo sitt første offentlege minnesmerke.

DEI SOM DØYDDE. Då den nye byen trong ei kyrkje, og sidan kyrkjer på den tida helst skulle ligge litt høgare enn omgjevnadane, vart Christ kyrkje bygd på Hammersborg i 1626. Ved kapellet vart det lagt ein kyrkjegard i 1654 for å ta unna for den siste etterdønninga etter svartedauden. Det vesle kyrkjebygget vart rive midt på 1700-tallet, men framleis står ein del av kyrkjegarden att. Og nærast Deichmanske bibliotek står den såkalla «Peststøtten», minnesmerket over dei som hadde døydd av pesten.

Nedanfor Hammersborg ligg regjeringskvartalet, og på Johan Nygaardsvolds plass framfor høgblokka, står eit anna minnesmerke. Over dei som vart drepne i terroråtaket 22. juli 2011. Namna og alderen deira er skrivne inn i ei glasplate som står på eit «golv» av tromla glas. Glasbitane skal symbolisere det knuste glaset i området rundt regjeringskvartalet etter at bomba gjekk av.

«MONA LISA». I vinterhalvåret beveger eg meg gjennom dette området kvar dag. Eg går av T-banen på Stortinget stasjon. Ved utgangen til Akersgata har ei kvinne sin faste plass. Ho sit der så stillferdig, med ein kopp og gatemagasinet =Oslo framfor seg. Ho smiler skeivt og eg tenker på Mona Lisa. I staden for å gi ho ein slant eller kjøpe bladet ho sel, hastar eg stort sett vidare, til liks med dei fleste andre nyttige samfunnsborgarar som er på veg til jobb i butikkar, kafear, departement, direktorat og alle dei andre arbeidsplassane i Oslo sentrum.

Eg rundar hjørnet mot venstre, passerer regjeringskvartalet og set kursen oppover mot legesenteret. Eller eg tek av austover og spring opp trappa langs Y-blokka, forbi biblioteket og «Peststøtten», dei dagane eg jobbar i Helsetilsynet.

UVERKELEG HENDING. Det har no snart gått ni år sidan terroråtaket, og for meg som ikkje vart direkte ramma på nokon måte, står det heile framfor meg som ei fjern og uverkeleg hending. Som om det umogleg kan ha skjedd. Den nye tv-serien «22. juli», som går på NRK i desse dagar, minner oss på at det faktisk skjedde.

Serien er ikkje direkte dokumentarisk, men tek for seg ulike karakterar som representerer ulike delar av samfunnet vårt og som vart delaktige i dei dramatiske hendingane. Handlinga er lagt opp som eit flettverk av små og store forteljingar som kryssar kvarandre før, under og etter den lange og tunge sommardagen i 2011. Enkeltindivida som gjer så godt dei kan under dei gitte vilkåra, vert framheva.

KRISEBEREDSKAP. Eg synst at serien er eit godt portrett av det samfunnsmaskineriet som vert sett i sving når ei slik katastrofe skjer og korleis landet fungerte i denne krisesituasjonen.

Serien viser fram alle som trengst for å unngå kaos og anarki. Dei som jobbar for å halde hjula i gang. Naudetatane. Legevakta. Ambulansetenesta. Reinhaldaren som vaskar vekk blod i randsonen av dei som står «hands on» rundt dei skadde. Media. Presten. Gravferdskonsulenten. Læraren. Alle friviljuge som bidrog, i stort og smått.

Traumemottaket på Oslo Universitetssjukehus vert skildra på ein imponerande måte. Serien viser fram det systematiske arbeidet som traumeteamet gjorde, med den fiktive traumekirurgen Anne Cathrine i front, når dei skadde kom til akuttmottaket. Dei klarte å redde livet til 30 av 31 alvorleg skadde traumepasientar i løpet av denne dramatiske dagen, kvelden og natta.

LIVETS GANG. I dag går vi rundt i området rundt regjeringskvartalet som om ingenting skulle ha skjedd. Sjølv om alt har skjedd. Sola går sin gang, fuglane syng og vi tenkjer ikkje over det.

I sjukehusa og på legevaktene avløyser dei ulike vaktlaga kvarandre. Avisredaksjonane jobbar jamt og trutt vidare. Fastlegane tek imot pasientane sine. Byråkratane inntek kontora sine. Kafeane og butikkane opnar dørene. Kvinna med Mona Lisa-smilet riggar seg til på Stortinget stasjon ved utgangen til Akersgata.

Neste gong eg passerer, kjøper eg kanskje eit blad, eller slår av ein prat.

Dagens Medisin 03/2020, fra Legeliv-spalta i Kronikk og debatt-seksjonen